IŞ ATLARY
571-nji gönükme. Sözleri ilki atlar ýaly ýöňkemede we düşümde üýtgediň. Soňra olardan işlikler ýaly ýokluk şekilini emele getirip, depderiňize ýazyň. Okamak, işleme, geliş.
NUSGA: ÝÖŇKEMEDE ÜÝTGEÝŞI:
DÜŞÜMDE ÜÝTGEÝŞI:
ÝOKLUK ŞEKILI: Okamazlygym, okamazlygyň, okamazlygy, okamazlygymyz, okamazlygyňyz, okamazlyklary.
ÝUMUŞLAR: 1. Soňy -mak, -mek bilen gutarýan işliklere işligiň haýsy şekili diýilýändigigi aýdyp beriň. 2. Galam sözüni ýöneliş düşümde goýup aýdyň we okamak sözüniň ýöneliş düşümdäki şekili bilen deňeşdiriň. Bularyň düşüm goşulmalarynyň çekimlileriniň aýdylyşynda nähili tapawut bar? 3. Işleme sözi ýöňkemede üýtgände e sesi haýsy sese öwrüldi?
572-nji gönükme. Has gara ýazylyp aýratynlaşdyrylan sözleriň manysyny deňeşdiriň.
573-nji gönükme. -Yş, -iş bilen gutarýan iş atlaryny degişlilik aňladýan ýöňkemede, düşümde we ýokluk aňladýan şekilde üýtgediň. Görüş, biliş, gonuş.
NUSGA: görüş. ÝÖŇKEMEDE ÜÝTGEÝŞI:
DÜŞÜMDE ÜÝTGEÝŞI:
ÝOKLUK ŞEKILI: Görmeýşim, görmeýşiň, görmeýşi, görmeýşimiz, görmeýşiňiz, görmeýişleri. YUMUŞ: Ýöňkemede we düşümde üýtgände görüş sözüniň ikinji bognundaky dar çekimliniň düşmeginiň sebäbini düşündiriň. * * * *
574-nji gönükme. Iş atlaryny ýöňkemede we düşümde üýtgediň. Okaýyş, garaýyş, ýaşaýyş. NUSGA: okaýyş ÝÖŇKEMEDE ÜÝTGEÝŞI:
B.d. okaýyş E.d. okaýşyň Ý.d. okaýşa Ý.d. okaýşy W.-o.d. okaýyşda Ç.d. okaýyşdan.
ÝUMUŞLAR: 1. Ýöňkemede we düşümde üýtgände okaýyş sözüniň näçenji bognundaky dar çekimliniň düşüp galýandygyny aýdyň. 2. Dar çekimlileriň düşmek düzgünine göra, dar çekimliler näçe bogunly sözlerde düşmeli?
575-nji gönükme. Köp nokatlara derek degişli çekimlini ýa-da çekimsizi ýazyp göçüriň. Okama...yňyz, görm...miz, işle...şimiz, gara...şymyz, gör...şüm, dur...şumyz, dünýägaraý...şy.
* * * *
576-nji gönükme. Ýaý içindäki iş atlaryny degişli şekilde goýup, sözlemleri göçüriň. Biziň bäşlik (almak) Watanyň kuwwatyna goşantdyr. Şonuň üçinem her birimiziň gowy bahalar bilen (okamak) gerek. Bizde (okamak, işlemek, döretmek) ähli şertler bar. Hemmämiziň (okaýyş, (özümizi alyp) baryş) Watanymyzyň biz baradaky edýän aladalaryna mynasyp bolmalydyr. Biziň okuwdan gaçyp (ýörme), taýýarlyksyz (gelme) bolmaly däldir. |