چشمانداز: چگونه
میتوان به توافقی جمعی
درباره زبانهای مادری در
ایران رسید؟
21 Februar Halkara ENE DILI güni gutly bolsun.
Hormatly ildeşler, her ýylda dünýäň hemme ýurtlerinde 21-nji Februar Halkara Ene dil güni uly dabara bilen bellenilýär.
Geçen ýyllarda sahypa-da 21-nji Februar halkara Ene dil gününe bagyşlap, umumy görnüşde maglumatlar ýazyldy. Elbetde ýöne bu günüň hatyrasyny ýatlap we hormatlamak ýeterlik däl. Şu gün, halkara Ene dili güni diýip saýlanyp bellenilse-de , köp ýurtlerde esasan azynlyk edýän halklara möhüm bir gün hasap bolýar.
Köp ýurtlerde azynlyk edýän halklara, höküm sürýän şowinisti döwletler tarapyndan iň ýönekeý Ynsan hukuklaryny , ýagny Ene dilinde öwrenmek üçin mekdepler açylmaga we çagalaryň öz ene-ata dilinde hem, sowat almaga ýol berilmeýär.Şowinisti ideoligiklara daýanyp azynlyk halklaryň milli düýgularyny pese düşürip, öz ene dilinde saýranyp gürleşmäge kemsikleýärler. Şu siýasatyň netijesinde köp sanly ýaş nesilimiz keseki dilde gürleşmäge meýilli bolup , gün-günden Ena -Ata dillerinden daşlasyp öz milli kökini ýitirýärler.
Türkmen halky öz tarahy geçmişine görä, dürli ülkelerde ýaşaýarlar.Esasan Türkmenleriň ýaşaýan ýuwurtlerinde häzirki wagtda öz Ene dilinde okuwmaga hukuklar berildi. Emma Iran-Türkmensähra Türkmenlerine häzir güne çenli öz Ene dilinde mekdepler-de okuwmaga ýol berilmeýär. Iraniň kanun-da 15-nji permanynda ,ýurtda ýaşaýan halklaryň öz ene dilinde mekdeplerde sowat almaga haklary bar. Ýöne sada dilde aýtsak, 40 ýyldan köpräk Iran-da gelen Döwletler bu kanuna tabyn bolup ýerine ýetirmeýärler.
Umumy Türkmen dilini öwrenmek-de öňüne geçýän uly kynçylyklar, her yuwurdiň içki SIÝASY düşünjelerine görä döreýär.Birinjiden uly kemçilik, Türkmen mekdepleri bolmazlygy we hemmelere bir ýazuw harplyk yoklygy bir il bolup ösmäge päsgel berýär.
BIR IL BOLUP ÖSMEK diýmek hökmany dürli ýurtlerde ýaşaýan türkmenleriň döwletlerine ters bolup ,garşy bolmak diýip düşünmesi ýalňyş düşünje-dir. Asyrlar boýunça Türkmenler öz oturumly ülkerinde, ýuwurdyň ýörgünli dilinde sowat alyp kem-kemden öz köküniň kimligini tanap we Türkmen medeniýetini ösdürmekliginden daşlaşmasy, Milli guwanja zeper ýetirdi. Şu ýerde Awganistan-da Türkmenleriň öz hak-hukuklary we Türkmen dilini mekdeplerde öwrenmäge edýän aladalaryny tüýs ýürekden arkadaşlyk bildirip , üstünlikler arzuw edýärin. Hemme ildeşlerime dünýäde ýaýran Corona virus keselçiliginden daş galyp , jan saglyk we maşgala-da bagtly ýaşamagyny doga edýärin.
Dünýä Türkmenleri atly kitabynda, berlen sanlar köp ýyl öňler, işlenip ýazylan sanlardyr( halkyň sany).
Elbetde berilen maglumatlar JEDDELLI gepleşikleriň hem başlangyjy bolup biler. Şu sebäpden Goşma maglumat ýa-da kemçilik görseňiz , paýlaşaýan pekirleriňiz üçin minnetdar.
Magtymguly we onuň zamanasyatly kitabyny kryl harplygyndan Latina geçirlip we ses ýazgy bilen bilelikde hemme eziz ildeşlerime hüdür edýärin.
Hormatly Merhum Myrat Annanepesow ýyllar dowamynda Türkmen halkyň taryhynyň hakynda dürli kitaplary ýazyp , halkymyza bagyşlap goýup giden ylmy eserleri möçbersiz uly ähmiýeti bar.
Ol Halkymyzyň taryhyny yzarlamakda hiç hilli kynçylyklardan çekinmän, ylmy nukdaý nazardan geljegki nesilimize Türkmeniň kim bolup ýaşanyna we nämeler taryhyň döwründe başyndan geçirenine görkezmek bilen, Türkmen halkyň uly Alym atly Hormatyna mynasyp adamdyr.